Rozpoczyna się przedwiośnie, a wraz z nim wzrasta zagrożenie pożarowe, które, m.in. może być związane z wypalaniem roślinności na terenach otwartych. Takie naganne działania są niezgodne z prawem oraz obłożone są surowymi sankcjami karnymi, a w przypadku terenów rolniczych grozi cofnięciem dopłat wypłacanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR).
Każdego roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ARiMR, Straż Pożarna i inne instytucje przestrzegają przed wypalaniem traw, jednak każdej wiosny można spotkać osoby, które nie przestrzegają prawa w tym zakresie.
Należy pamiętać, że po wypaleniu gleba staje się jałowa i potrzebuje nawet kilku lat, aby powrócić do stanu sprzed powstania pogorzeliska, który jest tragiczny w skutkach dla całego ekosystemu, niszcząc warstwę próchnicy i niosąc śmierć wszystkim drobnym zwierzętom znajdującym się w zasięgu płomieni oraz wielu innym zwierzętom, np. dzikom, sarnom, jaszczurkom, a nawet ptakom, które może wabić światło ognia lub wciągnąć powiew gorącego powietrza. Wypalanie roślinności często stanowi przyczynę pożarów lasów i torfowisk, natomiast w powietrzu unoszą się toksyczne związki, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt.
Zakaz wypalania traw określony został w ustawie o ochronie przyrody oraz w ustawie o lasach. Kodeks wykroczeń przewiduje za to karę nagany, aresztu lub grzywny, której wysokość może wynieść od 5 tys. do 20 tys. zł. Co więcej, jeśli w wyniku podpalenia trawy dojdzie do pożaru, który sprowadzi zagrożenie utraty zdrowia lub życia wielu osób albo zniszczenia mienia wielkich rozmiarów, wtedy sprawca – zgodnie z zapisami Kodeksu karnego – podlega karze pozbawienia wolności nawet do 10 lat (patrz poniżej §) Oprócz wspomnianych sankcji wypalającemu grożą również dotkliwe kary, które nakładać może Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wysokie sankcje i kary grożą tym, którzy świadomie wypalają grunty rolne , a także gdy stwierdzone zostanie uporczywe wypalanie przez niego traw.
Poniżej treść przepisów prawnych, z których wynikają opisane powyżej sankcje grożące za wypalanie traw:
§:
zgodnie z treścią art. 124 ust. 1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U.2021.1098 t.j.): „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.” zgodnie z treścią art. 131 pkt. 12 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody: „Kto(…) wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary – podlega karze aresztu albo grzywny.” zgodnie treścią z art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U.2021.1275 t.j.) „W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:
️rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego; korzystania z otwartego płomienia; wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.Za wykroczenia tego typu grożą surowe sankcje: Art. 82 ustawy z dnia 20 maja 1971r. Kodeksu wykroczeń (Dz.U.2021.2008 t.j)– kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość w myśl art. 24 § 1 może wynosić od 20 do 5000 zł.
zgodnie treścią z art. 163. § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny Dz.U.2021.2345 t.j.): „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.Według informacji zamieszczonych na stronie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej do 25 marca 2022 r. strażacy interweniowali już ponad 20 tys. razy przy pożarach traw i nieużytków rolnych. W ogniu śmierć poniosło 8 osób, a 62 zostały ranne. Wraz z pożarami traw strażacy odnotowali aż 920 pożarów w lasach, w których 5 osób odniosło obrażenia, a 2 straciły życie. Większość tego typu interwencji miała miejsce w marcu.
Od 2015 r. ARiMR za wypalanie gruntów rolnych nałożyła sankcje na 137 rolników w łącznej wysokości ponad 235 tys. zł.