Historia Gminy

Teren Podlasia, na którym leży obszar gminy Sabnie należał w średniowieczu do Polski (do 1041 r.), następnie do Rusi (1041-1323) i później do Litwy (1323-1569), z małą przerwą w latach 1391-1394, kiedy to Podlasie na krótko wróciło pod panowanie książąt mazowieckich.

Województwo podlaskie w latach 1513–1795 (cc 3.0, Halibutt)
Województwo podlaskie w latach 1513–1795 (cc 3.0, Halibutt)

W 1520 r. utworzono województwo podlaskie z siedzibą w Drohiczynie, w granicach którego znalazł się teren gminy Sabnie. W związku z nowym podziałem administracyjnym Litwy w 1566 r. z województwa podlaskiego powstały dwa inne: brzeskie z siedzibą w Brześciu oraz podlaskie w Drohiczynie, w składzie którego znalazły się ziemie: bielska, drohicka i mielnicka.

Na podstawie uchwały sejmu w Lublinie 1569 r. województwo podlaskie włączono do Korony. Przynależność administracyjna współczesnych terenów gminy do województwa podlaskiego utrzymała się do czasu III rozbioru Polski. Wtedy to ziemie po rzekę Bug na północy i rzekę Pilicę na zachodzie weszły w skład zaboru austriackiego jako Galicja Zachodnia. Teren ten podzielony został na cyrkuły i okręgi. Obszar gminy Sabnie należał wtedy do cyrkułu siedleckiego.

W 1809 r. po klęsce Austrii tereny stały się integralną częścią Księstwa Warszawskiego, wchodząc w skład utworzonego departamentu siedleckiego. Po upadku Księstwa Warszawskiego w początkach 1815 r. i przejściowej okupacji rosyjskiej obszar gminy znalazł się w obrębie Królestwa Polskiego.

Po upadku powstania listopadowego w 1831 r. nastąpiło ograniczenie autonomii Królestwa. Między innymi wprowadzono nowy ustrój administracyjny, ściśle wzorowany na strukturze caratu. W 1837 r. przemianowano województwa na gubernie, zaś w 1842 r. obwody na powiaty, a powiaty na okręgi. Z dniem 1 stycznia 1845 r. została przeprowadzona zmiana podziału administracyjnego. Zlikwidowano gubernię podlaską, a jej teren przyłączono do guberni lubelskiej.

Administracyjnie obszar ten przez cały XIX wiek z wyjątkiem lat 1845-1866 należał do województwa podlaskiego, potem do guberni podlaskiej, a od 1867 r. do guberni siedleckiej. Po jej zlikwidowaniu w 1911 r. obszar włączono do guberni lubelskiej. Podział taki utrzymał się do 1918 r. czyli do czasu odzyskania niepodległości. Od tego czasu omawiane tereny weszły w skład województwa lubelskiego.

W wyniku zmiany granic niektórych województw, jakiej dokonano w latach 1938-39, z dniem 31 marca 1939 r. powiat sokołowski wraz z terenem obecnej gminy Sabnie włączono do województwa warszawskiego.

Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej z 1 grudnia 1972 r. o utworzeniu Gminy Sabnie
Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej z 1 grudnia 1972 r. o utworzeniu Gminy Sabnie

W czasie II Wojny Światowej okupanci podzielili Generalną Gubernię na dystrykty. Powiat sokołowski wszedł w skład dystryktu warszawskiego. Po wojnie wrócił podział na województwa i powiaty.

W grudniu 1954 roku nastąpił podział administracyjny i Gmina Sabnie została podzielona na cztery Gromady: Sabnie, Nieciecz Włość, Suchodół, Kurowice.

Z dniem 1 grudnia 1972 roku reaktywowano Gminę Sabnie.

Po reformie administracyjnej kraju wprowadzonej 1 czerwca 1975 r. gmina znalazła się w województwie siedleckim.

Poświęcenie symboli gminy przez ks. bp Antoniego Dydycza
Poświęcenie symboli gminy przez ks. bp Antoniego Dydycza

Dnia 1 stycznia 1999 r. wprowadzono kolejną reformę administracyjną kraju, ustanawiającą nowe województwa i powiaty. Gmina Sabnie weszła w skład województwa mazowieckiego i powiatu sokołowskiego.

3 maja 2000 roku Rada Gminy na nadzwyczajnej Sesji podjęła uchwałę o nadaniu Gminie Sabnie herbu i flagi. 7 maja 2000 roku odbyły się uroczystości podczas których Ksiądz Biskup Antoni Dydycz poświęcił symbole gminy.

Kronika Gminy Sabnie

Dnia 20 sierpnia 1934 roku założono Kronikę Gminy Sabnie. Znajdują się w niej jednak wiele opisów wcześniejszych wydarzeń, także z XIX wieku. Przykładem na to jak ciekawa może być lektura kroniki jest poniższy cytat mówiący o pożarze z 1887 roku:

[…] Pożar budynku gminnego spowodowany był umyślnie przez sekretarza gminy Maliszewskiego, który prowadząc rozrzutny tryb życia; przez pijaństwo narobił nadużyć, a chcąc zatrzeć ślady podpalił budynek i udał wariata grając na harmonii przyglądając się pożarowi. Kara jednak nie minęła go. Rząd Rosyjski ukarał go odpowiednio, a gminę, z braku budynku, przeniesiono aż do wsi Niewiadoma, gdzie parę lat mieściła się, aż do czasu wybudowania nowego budynku w Sabniach. […]

(strona 14)

Do ściągnięcia:

Kronika Gminy Sabnie (do 2002 roku) w formacie PDF – 205 stron (47 MB)

Skip to content